Zgodnie z opinią rzecznika generalnego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej Anthonego Collinsa, przepisy unijne nie zezwalają na udział wykonawców spoza UE w przetargach na terenie krajów członkowskich.

Jeśli słowa Collinsa okażą się prawnie uzasadnione, nasz rynek budowlany może czekać niemałe zawirowanie. Firmy z Chin, Kazachstanu czy Turcji nie mogłyby bowiem wykonywać projektów na terenie Polski. Przykładowo, firma Stecol z Chin zajmuje się obecnie budową odcinków dróg szybkiego ruchu, w tym autostrady A2 w pobliżu Siedlc i S6 koło Słupska. Łączna wartość zleceń drogowych tej firmy w Polsce wynosi 3,6 miliarda złotych. Kolejna chińska firma Aldesa Constructions realizuje cztery kontrakty drogowe, w tym odcinek S7 koło Płońska i S19 koło Krosna.

Kolin İnşaat z Turcji posiada obecnie dwa zlecenia drogowe na terenie wschodniej Polski, o wartości około 1,5 miliarda złoych. Parę przetargów wygrały też firmy z Kazachstanu. Gdyby firmom spoza UE uniemożliwić start w przetargach, koszta realizacji przedsięwzięć znacznie by wzrosły, co z kolei spowodowałoby zmniejszenie liczby inwestycji.

Polscy wykonawcy zauważają problem z wykonawcami spoza UE, którzy przjemują lokalne projekty.

- Zauważamy w ostatnim czasie na polskim rynku kilkanaście firm spoza Unii Europejskiej czy NATO, które nie posiadają tu żadnych zasobów czy historii realizacyjnej – mówił na łamach wnp.pl Maciej Olek, członek zarządu Budimeksu. Paweł Bruger z Mirbudu zwracał też uwagę na zaniżone ceny w przetargach do których podchodzą tacy wykonazwy, a następnie problemy z realizacją kontraktów.

Najkorzystniejsze oferty w pięciu na dwadzieścia jeden przetargów na autostrady i drogi ekspresowe złożyły firmy spoza Unii Europejskiej – to w samym 2023 roku. Obecnie 19 kontraktów na drogi o długości 283 kilometrów wykonują podmioty spoza UE. To 16 proc. liczby obecnych kontraktów. Jak wynika z informacji podanych przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad, cztery kontrakty realizowane są przez Aldesa Construcciones Polska wraz z Aldesa Construcciones z Hiszpanii. Właścicielem Aldesa Construcciones jest Grupo Aldesa, której z kolei 75 proc. udziałów należy do China Railway Construction Corporation z siedzibą w Pekinie.

- Firmy z Kazachstanu, Turcji i Chin bez zaplecza i historii w Polsce startują w przetargach drogowych i częściowo kolejowych – także wygrywają te przetargi, często po cenach poniżej progu opłacalności. Polskie firmy, a więc firmy funkcjonujące w obszarze gospodarczym UE, mają o wiele trudniejszy dostęp na rynkach innych krajów unijnych jak Czechy, Słowacja czy Niemcy niż firmy spoza UE do rynku polskiego. To jest nielogiczne i szkodliwe dla polskiego rynku inwestycji i polskich firm funkcjonujących tutaj od lat niezależnie od koniunktury – mówił Maciej Olek, członek zarządu Budimeksu.

Zdaniem Macieja Olka, uczciwe zasady na rynku przetargowym polegają na tym, że uwzględniane są wszystkie uwarunkowania i aspekty funkcjonowania firm na rynku, z zasadą wzajemności. Polskie firmy nie konkurują o kontrakty na rynku Chińskim czy Tureckim: pokonanie barier wejścia jest niewykonalne. Zdaniem specjalisty, kryteria dostępu do przetargu powinny uwzględniać referencje, ale także realny dostęp wykonawczy i sprzętowy w danym kraju, z uwzględnieniem uprawnień, języka oraz doświadczeń w realizacji inwestycji w lokalnym otoczeniu prawnym i technicznym.

Wojciech Trojanowski, członek zarządu firmy Strabag sugeruje, że certyfikacja generalnych podmiotów mogłaby pomóc w zrównoważeniu sytuacji. To, zdaniem Trojanowskiego, uprościłoby proces przetargowy i pozwoli na wyeliminowanie nieuczciwych wykonawców i ograniczy składanie ofert z rażąco niskimi cenami.

- Wykonawcom pozwoliłaby na ograniczenie kosztów oraz skrócenie czasu niezbędnego na przygotowanie oferty. Zamawiający zaś otrzymałby narzędzie usprawniające proces weryfikacji wykonawcy w postępowaniu. Należy tu dodać, że takie procedury nie ograniczają konkurencji; co więcej tego typu działania są przewidziane w prawie UE, które daje możliwość przeprowadzenia certyfikacji podmiotów podejmujących się realizacji inwestycji infrastrukturalnych – mówił członek zarządu Strabag.

Żródło: wnp.pl, gazetaprawna.pl, Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad

Fot.: Jamar Penny (unsplash)

Wraz ze wzrostem urbanizacji zmniejszają się rozmiary sprzętu do budowy dróg - informuje portal Construction Europe. Popularność maszyn kompaktowych, zdolnych do pracy w terenach miejskich jest obecnie najwyższa w historii.

Ponad 70% ludności Europy mieszka obecnie w miastach, więc stały rozwój terenów zurbanizowanych będzie niesłabnącym trendem nadchodzących lat. Unia Europejska postrzega je jako centra innowacji, produktywności i wzrostu ekonomicznego, więc chętnie inwestuje w zapewnienie jak największej ergonomii, atrakcyjności i użyteczności. Jednocześnie, wiele przestrzeni miejskich jest przeprojektowywanych; drogi w centrach są coraz częściej transformowane w deptaki bądź ścieżki rowerowe, a główne arterie - przenoszone pod ziemię.

To wszystko oznacza stabilny strumień projektów zlecanych firmom pracującym na terenie Unii. Jak doskonale wiadomo, praca w miastach ma swoją specyfikę i wyzwania, zaostrzające się dodatkowo wraz z rosnącymi wymogami dotyczącymi nie tylko emisji spalin, ale również ochrony środowiska przed nadmiarem hałasu, pyłu czy wibracji. Dodatkową trudnością dla firm biorących udział w przetargu jest fakt, że wygrywa zwykle najniższa cena, a tnąc koszty trzeba brać pod uwagę wiele rozmaitych czynników jak choćby logistyka czy ograniczoną przestrzeń. Dlatego jednym z kluczowych elementów jest dobór maszyny.

Na współczesnym rynku maszyn rysuje się szereg trendów rozwojowych. W związku z coraz powszechniejszymi na zachodzie strefami bez emisji na popularności zyskują maszyny elektryczne. Nietrudno znaleźć oferty praktycznie wszystkich popularnych marek na minikoparki zasilane z baterii. Ale to nie wszystko: na rynku pojawiły się już także elektryczne walce wibracyjne, kompaktowe wozidła czy ładowarki. Gama maszyn jest już na tyle kompletna, że śmiało można szukać w pełni zelektryfikowanych zespołów roboczych na potrzeby prac w mieście.

Oczywiście, nie wszystkie kraje europejskie są gotowe na wprowadzenie stref zeroemisyjnych i tam przedsiębiorcom zakup elektrycznych sprzętów może się nie opłacać. Niemniej, współczesne silniki diesla spełniające najświeższe wymogi dotyczące emisji spalin działają w naprawdę "czysty" sposób. Tu też jest w czym wybierać, bo praktycznie wszystkie nowo wyprodukowane maszyny spełniają normy EU Stage V.

Europejska Federacja Przemysłu Budowlnego (FIEC), Europejska Federacja Budownictwa i Stolarstwa (EFBWW) oraz Europejska Konfederacja Budowniczych (EBC) zawarły współpracę mającą na celu polepszenie sytuacji na europejskim rynku pracy w sektorze budowlanym. Szacuje się, że budowlanka stanowi około 9,5% produktu krajowego brutto dla całej Unii i jest obszarem zatrudnienia dla 6,1% osób (około 12,7 miliona osób). Jednocześnie, jak czytamy w oficjalnym oświadczeniu, do wprowadzenia Europejskiego Zielonego Ładu kluczowa jest Fala Renowacji, mająca na celu modernizację budynków i powszechne wprowadzenie zeroemisyjnych technologii. Do tego celu potrzebna jest mocna, dobrze wykształcona i chętna do pracy grupa ludzi.

Plany organizacji zrzeszonych w porozumieniu obejmują współpracę z instytucjami kształcenia zawodowego, monitorowanie sytuacji na rynku pracy połączone z przewidywaniem wymaganego wykształcenia, umiejętności i kompetencji, pracę przeciwko dyskryminacji, zachęcenie większej liczby młodych ludzi i kobiet do sektora budowlanego oraz promocję kultury nauki przez całe życie.

Formularze zgłoszeniowe dla firm i organizacji chcących wesprzeć inicjatywę są otwarte i można je znaleźć na stronach FIEC, EFBWW oraz EBC.